Een betere balans tussen werk en gezin: 3 belangrijke vragen om aan jezelf te stellen.

Er wordt tegenwoordig veel gevraagd van werkende ouders, specifiek van werkende vrouwen. Die leuke baan combineren met een onvoorspelbaar gezinsleven, die leuke partner zijn, spontane vriendin én ergens onderaan bungelt ook nog tijd vinden voor jezelf. De cijfers liegen er dan ook niet om, 62% van de werkende vrouwen geeft aan geen tijd voor zichzelf te vinden en maar liefst 52% overweegt om hun carrière op te geven wanneer dat financieel mogelijk zou zijn.

Het zijn alarmerende cijfers die inzichtelijk maken hoeveel vrouwen op dagelijkse basis worstelen met de combinatie werk en gezin wat leidt tot stress, een kort lontje en het gevoel alles maar ‘half’ te doen.

Hoe komt het dat meer vrouwen dan mannen hiermee worstelen?

Dit heeft onder andere te maken met traditionele rolpatronen die nog steeds hardnekkig aanwezig zijn. We weten uit onderzoek en praktijk dat deze impact hebben op een ongelijke taak- en zorgverdeling die voor het overgrote deel op het bord van vrouwen neerkomt. In dit blog, wat ik eerder schreef voor Elfin, ga ik uitgebreider in op deze oorzaken die jou beter helpen begrijpen hoe het komt dat je dit ervaart.

Daarnaast zijn ook de verwachtingen in onze maatschappij beduidend anders wanneer we kijken naar vaders vs. moeders. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat wanneer een moeder besluit om minder te werken (parttime of stoppen), ze wordt gezien als minder ambitieus. Blijft een moeder fulltime werken, dan wordt ze gezien als kil en onbetrokken.

Zoomen we in op vaders, dan zien we het tegenovergestelde. Een vader die fulltime werkt wordt gezien als normaal of verwerft zelfs status. Een parttime of volledig zorgende vader wordt gezien als een prachtig voorbeeld van geëmancipeerd ouderschap. Kortom: als moeder doe je het nooit goed en als vader kun je het niet fout doen.

Best gek toch? Het is belangrijk om kennis te hebben van dergelijke opvattingen omdat ze tot uiting komen in subtiele opmerkingen op een verjaardag (“Wat leuk dat hij met jullie zoontje naar babyzwemmen gaat zeg, dat was niet zo in onze tijd”), onder vriendinnen (“Ben je niet bang dat je veel gaat missen van haar als je fulltime werkt?) wat ons beeld over onszelf sterk kan beïnvloeden. En bij vrouwen is dat vaak in negatieve zin. Het zorgt voor onzekerheid en twijfels over gemaakte keuzes (“`Zou ik meer of minder moeten werken?”) wat ook weer het plezier in werk en gezin beïnvloedt.

De 3 meest genoemde redenen van werkende moeders om minder uren te werken

In mijn werk als orthopedagoog (MSc.) hoor ik de twijfel over het aantal uren werken ook vaak terug.

De 3 meest genoemde redenen van werkende moeders om minder uren te werken zijn:

Meer tijd met mijn kind(eren)
Betere balans met de zorgtaken
Meer behoefte aan vrije tijd

De werkelijkheid is echter dat de hoeveelheid zorgtaken NIET afneemt wanneer zij besluit om minder te gaan werken… maar toeneemt. En dat daarmee de vrije tijd onderaan de streep hetzelfde blijft.

Kortom: de hoeveelheid werk blijft gelijk, alleen is er meer onbetaald werk bij gekomen. Dit is goed om je vooraf te realiseren, omdat vrouwen dit vaak pas ondervinden op het moment dat zij de keuze al hebben gemaakt. Daarnaast heeft het ook invloed op de financiële situatie, zowel op de korte als lange termijn, zoals verminderde pensioenopbouw en een grotere afhankelijkheid van het inkomen van de partner.

Even losstaand van wat ‘de beste’ keuze is (want die is voor iedereen anders: you do you), het is vooral belangrijk om hier vooraf aandacht aan te schenken. Zodat je goed geïnformeerd en weloverwogen een keuze maakt.

Daarom deel ik 3 inzichtsvragen die je hierbij kunnen helpen. Neem de tijd om deze vragen te overdenken en bespreek ze indien mogelijk met je partner of een vriendin.

3 inzichtsvragen die je helpen bij het maken van deze keuze:

1. Is de keuze die jij maakt gebaseerd op dat wat jij diep van binnen wil?

Weet dat elke keuze die je maakt een goede is, mits deze gebaseerd is op dat wat past bij jou. In mijn werk zie ik (helaas) nog te vaak dat de keuze wordt gemaakt op basis van:

De norm binnen een organisatie (Bv.: eerder afronden om een kind op te halen is een no-go, dat wringt met jouw gevoel. De vraag is of je echt minder wilt werken of dat je een organisatie zoekt die mogelijk wat meer flexibiliteit biedt omdat jouw behoefte anders is nu je werk combineert met een gezin).
Interne oordelen (Bv. de overtuiging: “Ik zou meer moeten werken om succesvol te zijn” of “Ik ben een slechte moeder als ik fulltime werk”) waardoor je niet voelt wat goed is voor jou, maar je laat leiden door kritische gedachten die niet de waarheid zijn.
Traditionele rolpatronen en maatschappelijke verwachtingen rondom het moederschap. Bijvoorbeeld de heersende opvatting dat een goede moeder altijd beschikbaar moet zijn voor haar kinderen, waardoor werkende moeders zich schuldig kunnen voelen als ze meer tijd aan hun carrière besteden. Dit kan leiden tot het gevoel dat het verminderen van werkuren de enige ‘juiste’ keuze is, zelfs als dit niet overeenkomt met je eigen behoeften.

Durf eerlijk naar jezelf te kijken en te luisteren naar je eigen innerlijke stem. Jouw geluk en welzijn, evenals dat van je gezin, staan centraal.

2. Zit de echte oplossing in het aantal uren werken, of ligt de oorzaak van het probleem eigenlijk op een heel ander vlak?

Ik kom in mijn werk veel vrouwen tegen die hun werktijden aanpassen, in de hoop wat meer balans te vinden. Soms heeft dat effect, maar lang niet altijd. Een van de redenen daarvan is dat een groot deel van de stress die wordt ervaren niet eens zozeer zit in het aantal uren werken, maar in andere zaken zoals:

Missen van flexibiliteit op de werkplek
Te lange reisafstand
Begrip of steun missen vanuit de werkgever
Onze interne kritische stem die vindt dat we zowel thuis als op ons werk alles perfect moeten doen
Moeite met hulp vragen en het gevoel dat je alles ‘zelf moet kunnen’

Als jij besluit om minder te gaan werken maar van nature moeite hebt met hulp vragen en dus alsnog alles ‘zelf blijft doen’ dan zal je niet ineens minder stress ervaren. Ga daarom eens bij jezelf na of een van bovenstaande voorbeelden ook op jou van invloed is.

Als jij goed zicht hebt op de daadwerkelijke oorzaak of oorzaken, dan kun je hier veel gerichtere acties op inzetten en eerst kijken wat dit doet met jouw gevoel van onrust.

3. Heb ik een plan voor hoe ik mijn leven daarna wil inrichten?

Het verminderen van werkuren heeft niet alleen invloed op je loon, maar ook op je pensioenopbouw. Het is verstandig om hier voorafgaand aan je keuze alvast een plan voor te maken, al dan niet samen met je partner indien jullie samen een gezin runnen. Hierdoor zorg je ervoor dat je ook voor de toekomst financieel stabiel blijft.

Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de verdeling van taken binnen het gezin. Hoe kan jij met je partner deze taken gelijkwaardig verdelen? Of hoe kun je meer hulp inschakelen als je een alleenstaande ouder bent? Zo voorkom je dat jij alle verantwoordelijkheid op je neemt en je die disbalans alsnog blijft ervaren.

Tot slot…

Er is geen ‘goede’ of ‘foute’ keuze. Met dit artikel wil ik je vooral meegeven dat het meest belangrijk is dat jij goed voor jezelf nagaat wat past bij jou. Weet dat dat ook kan veranderen als jouw gezinssituatie verandert. Dus wees niet bang om terug te komen op eerdere beslissingen. Het gaat erom dat je steeds opnieuw afstemt op wat voor jou en jouw gezin op dat moment het beste voelt, zodat jij die leuke ouder én gedreven werknemer kunt zijn!

Dit gastblog is geschreven door Loes Waanders, (Orthopedagoog, MSc.). Ze begeleidt werkende vrouwen met kinderen bij het maken van een positieve impact op hun carrière, terwijl ze tegelijkertijd een gezonde balans ervaren tussen werk en gezin!”