Geschreven door Suzanne Nieuwenhuijs
Herken jij je in de volgende vragen?
- Voel je je regelmatig moe en overprikkeld op je werk?
- Kan je je niet concentreren in een kantoortuin?
- Pik je de sfeer en emoties van anderen snel op?
- Heb je moeite met grenzen aangeven?
- Heb je vaak een ‘druk hoofd’ vol gedachten?
Kans bestaat dat je hoogsensitief bent. Maar wat betekent dat eigenlijk? En hoe kun je dit voor je laten werken? Kan dit daadwerkelijk; hoogsensitiviteit als mogelijke superpower? In dit artikel help ik je op weg om te herkennen of je hoogsensitief bent en hoe je het als superpower kunt inzetten in je werk.
Van blauwe jurist tot chief happiness officer!
Tot een paar jaar geleden was hoogsensitiviteit voor mij een vrij onbekend fenomeen. Dat ik zelf een hoogsensitief persoon (HSP) zou zijn, kwam totaal niet in mij op. Totdat een vriendin mij op een bruiloft vertelde dat zij hoogsensitief was; alle puzzelstukjes vielen op hun plek. Ik snapte eindelijk waarom ik niet langer happy was als jurist bij de Rijksoverheid. Had ik dit maar eerder geweten! Ik besloot het roer om te gooien en werd Chief Happiness Officer binnen diezelfde overheid. Later werd ik zelfstandig trainer en coach. Mijn werkgeluk en energieniveau groeide doordat ik mijn hoogsensitiviteit gericht wist in te zetten in mijn werk. Het werd uiteindelijk mijn superpower. Dat gun ik jou ook!
Het hoogsensitieve brein doet aan ‘topsport’
Hoogsensitiviteit is een aangeboren eigenschap. Maar liefst 15-20% van de mensen is hoogsensitief, zo blijkt uit onderzoek. Het houdt kort gezegd in dat je gevoeliger bent voor prikkels en dat inkomende prikkels diepgaand worden verwerkt in het brein. Nieuwe informatie wordt gekoppeld aan eerdere kennis, ervaringen en informatie, waarna een veelheid aan associaties in werking wordt gezet en de sociale setting door het hoogsensitieve brein wordt ingeschat. De diepgaande verwerking van informatie kost veel energie staat gelijk aan ‘topsport’.
Alleen maar lastig?
Hoogsensitiviteit wordt nog wel eens als ‘last(ig)’ beschouwd op de werkvloer. Uit onderzoek volgt dat hoogsensitieve personen stressgevoeliger zijn en een grotere kans lopen op een burn-out. Nadelen van HSP zijn:
- gevoelig voor stress;
- snel overwhelm;
- perfectionistisch;
- onnodig zelfkritisch;
- moeite met grenzen aangeven;
- kwesties persoonlijk opvatten;
- gevoelig voor (negatieve) emoties anderen
- gevoelig voor een slechte sfeer.
Tegelijkertijd kan hoogsensitiviteit een superpower zijn, zowel privé als op je werk. De Amerikaanse psychologe Elaine Aron, grondlegster van het begrip hoogsensitiviteit, noemt HSP ook wel de ‘ideale werknemers. Want de diepgaande verwerking in het hoogsensitieve brein brengt ook veel voordelen met zich mee:
- creatief denken;
- het grote geheel zien;
- verantwoordelijkheidsgevoel;
- signalerend vermogen;
- zelfreflectie;
- risico’s en kansen goed inschatten ;
- empathie;
- zorgzaamheid.
Wat heb je als HSP nodig in je werk?
Als je werkgeluk wilt ervaren en je je hoogsensitiviteit als superpower wilt inzetten, dan is van belang dat je werk(context) goed aansluit op je behoeften. De meeste HSP floreren in hun werk zodra aan een voorwaarden is voldaan:
- een goede sfeer: uit onderzoek blijkt dat een goede sfeer voor HSP het meest bepalend is om plezier op het werk te kunnen ervaren. Dit wordt in belangrijke mate bepaald door: onderling vertrouwen tussen collega’s, afwezigheid van ruzies, het humeur van collega’s en leidinggevende, elkaar ondersteunen wanneer het nodig is en het regelmatig ontvangen van waardering, positieve feedback en begrip;
- autonomie: veel HSP genieten van maximale (creatieve) vrijheid. De corona-periode en het thuiswerken heeft veel HSP de ruimte gegeven om zelf hun tijd in te delen en pauzes te nemen wanneer nodig. Daarnaast werken veel HSP als zelfstandig ondernemer;
- zingeving: veel HSP hechten waarde aan betekenisvol werk. Zij willen graag anderen helpen en bijdragen aan de maatschappij. Adviserende en dienstverlenende beroepen passen vaak goed. Je komt HSP vaak tegen binnen sectoren zoals de zorg, het onderwijs en de overheid en je treft ze onder trainers en coaches;
- HSP-talenten inzetten: als HSP hun talenten gericht mogen inzetten in het werk dan is er sprake van een win-win situatie. De organisatie plukt de voordelen en het werk voelt voor de HSP moeiteloos. Het werk geeft meer energie dan dat het kost. Hoogsensitiviteit kan dan een superpower worden;
- transparantie & rechtvaardigheid: de interne besluitvorming en HR-processen (denk aan beloning-en bevorderingsbeleid) moeten eerlijk, open en transparant zijn geregeld. Als dat niet het geval is, levert dit bij veel HSP frustratie op. Het zijn typisch zaken die buiten de eigen invloedssfeer liggen, maar die een grote impact kunnen hebben op het werkgeluk.
Maar de belangrijkste randvoorwaarde ben jij als HSP zelf. Of beter gezegd: jouw eigen veerkracht en vitaliteit. Als dit op pijl is, heb je als het ware een ‘teflonlaag’ aangebracht die je beschermt tegen interne en externe prikkels, werkstress, veranderingen en moeilijkheden. Maar hoe creëer je als HSP nu zo’n teflonlaag? Het antwoord is prikkelmanagement!
Creëer je eigen teflonlaag!
Met prikkelmanagement creëer je je eigen telefonlaag. Het zorgt ervoor dat je beter in balans blijft en over meer energie beschikt. Het stelt je in staat om tijdig bij te sturen in geval van onderprikkeling of overprikkeling. Je wordt minder extern ‘geleefd’. Prikkelmanagement bestaat uit 3 stappen:
- stap 1: je externe en interne prikkels herkennen. Denk aan:
- licht;
- geluid;
- sociale interactie;
- social media;
- (negatieve) gedachten;
- emoties;
- pijn.
- stap 2: je signalen van onder-of overprikkeling herkennen. Denk aan:
- slecht slapen;
- een kort lontje;
- oorsuizen;
- vermoeidheid;
- hoofdpijn;
- concentratieproblemen;
- impulsief gedrag.
Je kunt hierbij een zogenaamd stoplichtmodel gebruiken om te bepalen in welke mate je onder- of overprikkeld bent. Wanneer zit jij in groen, lichtoranje, diep oranje of rood?
- stap 3: zogenaamd ‘contragedrag’ in beeld brengen en toepassen. Lees: bijsturen wanneer nodig door prikkels toe te voegen, prikkels te verminderen of actief op te laden. Hierbij kan je denken aan:
- sport;
- pauzes nemen;
- alleen tijd;
- mindfulness;
- de natuur opzoeken;
- hobby’s;
- goed contact met vrienden en familie.
Zodra je het prikkelmanagement onder de knie hebt en je vaker en langer in balans weet te blijven, kan je je talenten steeds vaker en gerichter inzetten. Je hoogsensitiviteit wordt dan niet een last, maar een superpower!
Help me out!
Ben je HSP en kan je wel wat hulp gebruiken? Wil je leren hoe je je prikkels kunt managen en hoe je je hoogsensitiviteit als superpower kunt inzetten, thuis en in je werk? Ik help je graag via een 1 op 1 coaching traject, workshop of training. Klik hier voor een contact button.
Wil jij meer weten over wat Suzanne voor jou kan betekenen? Bekijk het hier!
